این نظریه در سال ۱۹۷۰ توسط رابرت هاوس و مارتین ایوانز ارائه شد. این دیدگاه ریشه در نظریه انتظار دارد. و بیانگر این مفهوم است که انگیزه فرد به انتظاراتی بستگی دارد که وی برای نوع اندازه و جذابیت پاداش قائل است. گرچه مدیران از منابع قدرت فراوانی می توانند از نفوذ در کارکنان استفاده نمایند اما از نظر ایوانز مهم ترین عامل نفوذ پاداش می باشد و اینکه زیر دستان باید بدانند، که چگونه باید به این پاداش ها برسند. از این رو مدیران می توانند هدفها (پاداشها) را تعیین کنند و مسیر های رسیدن به آنها را مشخص نمایند.

در این مدل علاوه بر شناسایی ویژگی های فرودستان یا مرئوسین و ماهیت مهم کار، درک زیر دستان از سبکهای رهبران بسیار تعیین کننده می باشد که عبارتند از:

الف) دستوری یا ابزاری: که مبتنی بر پایه هدایت زیر دستان بر هدایت مستقیم توسط رهبران است. در این سبک جنبه های مختلف رفتار از جهت برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج ومنابع کنترل توسط رهبران اعمال و مشخص می شود.

ب) حمایتی: رهبر تلاش می کند، نیاز های رفاهی و پشتیبانی را برای زیر دستان فرآهم آورد. این سبک برای کارکنان مستاهل و نگران ، مطلوب می باشد.

ج) مشارکتی: رهبر برای زیر دستان امکان مشاوره و مشارکت در اخذ تصمیمات را با حق رای جهت انگیزش بیشتر آن ها فراهم می سازد.

د) توفیق گرائی: رفتار رهبر بر پایه پیشرفت کارکنان و سازمان و بر اساس بهبود عملکرد و اعتماد به زیر دستان در کسب اهداف همراه است. و سبک متناسب رهبری بر اساس موقعیت انتخاب می گردد (سید جوادین۱۳۸۹، ۶۶۹).

نمودار۲-۵ نظریه مسیر- هدف

( سید جوادین۱۳۸۹، ۶۷۰)

۲-۲-۱۰-۳-۳ نظریه دور ه زندگی [۲]

بر اساس این نظریه، که از سوی هرسی و بلانچارد [۳]ارائه شد، دو سبک رهبری “وظیفه مدار” و “رابطه مدار” در قالب چهار سبک با هم ترکیب می شوند و به عنوان متغییری موقعیتی نیز، میزان ابلاغ زیر دستان (ناشی از مسئولیت پذیری،تحصیلات و توفیق طلبی) در نظر گرفته می شود. این چهار سبک عبارتند از:

الف) سبک آمرانه (وظیفه مداری قوی و رابطه مداری ضعیف) برای زیر دستان کاملاً نابالغ؛

ب) سبک متقاعد کننده یا تصمیم فروشی (وظیفه مدار قوی و رابطه مداری قوی) برای زیر دستان نسبتاً نابالغ؛

ج) سبک مشارکتی (وظیفه مدار ضعیف و رابطه مدار قوی) برای زیر دستان نسبتاً بالغ؛

د) سبک تفویضی (وظیفه مدار ضعیف و رابطه مدار ضعیف) برای زیر دستان کاملاً بالغ.

۲-۱-۱۰-۴ نظریه شبکه مدیریت سه بعدی

این الگو حاصل توسعه شبکه مدیریت بلیک و موتون است که در آن با مطرح کردن عامل “موقعیت و شرایط” در کنار دو عامل قبلی، سبک های موثر رهبری شناسایی می شوند.