۲-۱-۱-۲- تعریف انجمن مشترک ملی از اختلال­های یادگیری

انجمن مشترک ملی برای اختلال­های یادگیری[۱](۱۹۸۸؛ به نقل از هالاهان و کافمن، ۲۰۰۳؛ ترجمه علیزاده و همکاران، ۱۳۸۸) تعریف زیر را ارائه داده است:

اختلال­ یادگیری اصطلاحی عام است که به گروهی ناهمگن[۲] از اختلال­ها اشاره دارد که به صورت مشکلات معنادار در اکتساب[۳] و کاربرد شنیدن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، استدلال[۴]یا توانایی­های ریاضی بروز می­کند. این اختلال­ها ذاتی و درونی هستند، فرض بر این است که از اختلال در کارکرد سیستم اعصاب مرکزی ناشی می­شوند و احتمال وقوع آنها در تمام دوران زندگی وجود دارد. مشکل در خودنظم­دهی، ادراک اجتماعی و تعامل اجتماعی ممکن است با اختلال­ یادگیری همراه باشد ولی ایجادکننده­ی آن نیست. اگرچه
اختلال­ یادگیری ممکن است با سایر معلولیت­ها(برای مثال تفاوت­های فرهنگی، آموزش ناکافی یا نامناسب) همراه باشد ولی نتیجه این شرایط یا عوامل نمی­باشد.

جدیدترین تعریف اختلال یادگیری توسط مرکز ملی تحقیقات در اختلال­های یادگیری آمریکا[۵](۲۰۰۷؛ به نقل از به­پژوه، ۱۳۹۱) به شرح زیر ارایه شده است:

” اختلال یادگیری، عبارت است از یک اختلال عصب­شناختی[۶]که توانایی­های مغز را در زمینه­ی دریافت، پردازش، ذخیره کردن، بازیابی و پاسخگویی به اطلاعات تحت تأثیر قرار می‌دهد”.

کرک و چالفنت( ۱۹۸۴؛ به نقل از به­پژوه، ۱۳۹۱) اختلال یادگیری را به دو دسته کلی تقسیم می­کنند:

“الف) اختلال­های یادگیری رشدی: شامل اختلال در توجه، حافظه، ادراک، تفکر، گوش کردن، توانایی حسی- حرکتی، زبان و گفتار می­باشد.

ب) اختلال­های یادگیری در امور آموزشگاهی: اختلال در خواندن، نوشتن، حساب کردن و هجی­کردن است”.

[۱]. National Joint Committee for Learning Disabilities

[۲]. Heterogeneous

[۳]. Acquisition

[۴]. Reasoning

[۵]. National Research Center on Learning Disabilities

[۶]. Neurological Disorder

متن کامل پایان نامه

۲-۱-۲- ویژگی­های دانش­آموزان با اختلال­های یادگیری

در این بخش ویژگی­های دانش­آموزان با اختلال­های یادگیری در حیطه­های مختلف به طور خلاصه ارائه شده است:

۲-۱-۲-۱- ویژگی­های شناختی

به دلیل اینکه فرآیندهای شناختی مانند هوش، حافظه، توجه و زبان در تکالیف تحصیلی درگیرند، بنابراین ویژگی­های شناختی در دانش­آموزان با اختلال­های یادگیری بیشتر مورد توجه است. هوش به عنوان یکی از متغیرهای مهم در تعریف اختلال یادگیری بیان شده است. گروهی معتقدند هوش­بهر این کودکان ۹۰ تا ۹۳ می­باشد که البته این ناشی از توجه زیاد آزمون­های هوش بر توانایی­های کلامی است. برخی از این دانش­آموزان نیز از لحاظ هوش­بهر، در طبقه تیزهوشان قرار می­گیرند که به آنها دانش­آموزان تیزهوش با اختلال یادگیری[۱] می‌گویند. این دانش­آموزان ممکن است از لحاظ تحصیلی خوب باشند ولی آنچه که آنها را تیزهوش با اختلال یادگیری می­کند، تفاوت زیاد بین نمره­های پیشرفت تحصیلی و هوش­بهر آنها می­باشد(شکوهی یکتا و پرند، ۱۳۸۵).

بسیاری از دانش­آموزان دچار اختلال­ یادگیری نمی­دانند چگونه به یادگیری و مطالعه بپردازند. آنان فاقد مهارت­های سازماندهی هستند، سبک یادگیری فعالی برای خودشان ایجاد نکرده­اند و به یادگیری خود جهت نمی­دهند(لرنر، ۱۹۹۷؛ ترجمه دانش، ۱۳۸۴). این دانش‌آموزان مشکلاتی در کنترل جزئیات زندگی و سازماندهی آن دارند، سازماندهی­شان از کارها و مفاهیم(مشکلاتی در توالی، اولویت­بندی، گروه­بندی و تعمیم) ضعیف است، از یک موضوع به موضوع دیگر می­پرند و در سازگاری با تغییرات مشکل دارند(سارکار و کاتاری، ۲۰۰۴).

[۱]. Gifted learning disabled students

متن کامل پایان نامه

۲-۱-۲-۲- مشکلات ادراکی و پردازش اطلاعات

دانش­آموزان با اختلال­های یادگیری اغلب در پردازش اطلاعات شنیداری یا دیداری با مشکلاتی مواجه می­شوند. برای مثال، بسیاری از آنها در تشخیص صداهای زبان(آگاهی به نظام آوایی)، در تشخیص سریع حروف یا کلمه­ها(ادراک دیداری) یا در وظایف مربوط به حافظه­ی کوتاه­مدت ضعیف هستند(لرنر، ۱۹۹۷؛ ترجمه دانش، ۱۳۸۴). نقص در پردازش شنیداری و دیداری بر توانایی رشد و استفاده از زبان در این افراد تأثیر می­گذارد و این تأثیر بیشتر در توانایی ریاضی، خواندن، نوشتن و مهارت­های املا می­باشد. سیستم عصبی مرکزی هم در نقص شنوایی و هم در نقص بینایی نمادهای پردازشی درستی ندارد. با توجه به شدت و ماهیت اختلال یادگیری این افراد عملکرد غیرقابل پیش­بینی دارند(سارکار و کاتاری، ۲۰۰۴).

۲-۱-۲-۳- ویژگی­های ادراکی- حرکتی

از لحاظ بالینی مشاهده شده است که دانش­آموزان با اختلال­های یادگیری اغلب در فعالیت­های جسمی که استفاده از مهارت­های حرکتی را می­طلبد، دچار مشکل هستند. مشکلاتی که به آنها نسبت داده می­شود هم مهارت­های درشت حرکتی(عضلات حرکتی درشت) را در بر می­گیرد و هم مهارت­های ظریف حرکتی(عضلات کوچک حرکتی). مهارت­های ظریف حرکتی، اغلب متضمن هماهنگی سیستم­های دیداری– حرکتی است(هالاهان و کافمن، ۲۰۰۳؛ ترجمه علیزاده و همکاران، ۱۳۸۸).

متن کامل پایان نامه

۲-۱-۲-۴- ویژگی­های زبانی

دانش­آموزانی که اختلال­­های یادگیری دارند ممکن است در درک قواعد اجتماعی بنا شده که در زندگی روزمره استفاده می­شود، مشکل داشته باشند. آنها شاید در نظارت بر رفتار و اعمال یا صحبت کردن بدون دور­اندیشی با دشواری مواجه باشند. همچنین ممکن است به طور نامناسب بخندند و گفتگو یا مکالمه­ها را قطع کنند. افزون بر این، در دریافت پیام­های افراد دیگر که از طریق بیانات چهره­ای و زبان بدن انتقال و دریافت می­کنند با مشکل مواجه می­شوند و تعبیر و تفسیر نادرست دارند(احدی و کاکاوند، ۱۳۸۸).

این دانش­آموزان در بیان منطقی مسائل مشکل دارند، نمی­توانند افکارشان را به صورت مداوم و پیوسته بیان کنند(فراموش می­کنند، کلمات را حذف می­کنند)، به دلیل نقص در تشخیص شنوایی در ارتباطات کلامی فهم نادرستی دارند و در بیان و اظهار وجود خود در گروه با مشکلاتی مواجه هستند(سارکار و کاتاری، ۲۰۰۴).

۲-۱-۲-۵- ویژگی­های تحصیلی

اگرچه دانش­آموزان با اختلال یادگیری هوش متوسط یا بالاتر از متوسط دارند، ولی دارای مشکلاتی در تحصیل می­باشند که این مشکلات از اوایل سال­های مدرسه شروع و گاهی تا اواخر سال­های آموزش ادامه دارد(هاردمن و همکاران، ۲۰۰۲؛ ترجمه علیزاده و همکاران، ۱۳۸۸)، گاهی نیز این دانش­آموزان به عنوان تنبل یا بی­انگیزه شناخته می­شوند(وستوود، ۲۰۰۹؛ ترجمه همتی­علمدارلو و شجاعی، ۱۳۹۱). کاهش موفقیت دانش­آموزان با اختلال­ یادگیری می­تواند در زمینه­های تحصیلی زیر باشد:

1. نوشتن: مشکل در روخوانی، رونویسی و هجی کردن.
2. ریاضی: مشکل در عملیات ریاضی و یا درک مفاهیم اولیه.
3. منطق: مشکل در طبقه­بندی افکار.
4. مهارت­های طبقه­بندی: مشکل در طبقه­بندی تمام موارد تحصیلی.
5. زبان: تأخیر، اختلال­ و یا تفاوت­ در شنیدن و صحبت کردن(هنلی، رامسی و الگوزین[۱]، ۲۰۰۲).

[۱]. Henley, Ramsey & Algozzine

متن کامل پایان نامه

۶-۱تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

۱-۶-۱کیفیت زندگی:

گروه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی را اینگونه تعریف می کند : ادراک افراد از موقعیتشان در زندگی، در متن فرهنگ و نظام های ارزشی که در آن زندگی می کنند و در ارتباط بااهداف ، انتظارات ، ارتباطات و نیازهایشان است.(کینگ[۱]،۲۰۰۳)

منظور از کیفیت زندگی در این پژوهش نمره ای است که هر آزمودنی از پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF) می‌گیرد.

۲-۶-۱ صفات شخصیت

به اعتقاد مک کرا و جان [۲]( ۱۹۹۲ )، اگرچه مدل پنج عاملی نظریه ای درباب شخصیت نیست اما بطور تلویحی بر نظریه صفات مبتنی ست . بنا بر نظریه صفات، افراد را می توان در قالب الگوهای نسبتاً پایدار تفکر، احساس، و اعمال توصیف نمود و آنها را در قالب برخی صفات که نوعی ثبات بین موقعیتی دارند، اندازه گیری نمود. منظور از صفات شخصیت در این پژوهش نمره ای است که آزمودنی درپرسشنامه شخصیتی پنج عاملی نئو ( NEOPI-FF)  فرم کوتاه کسب می کند.

۳-۶-۱ خودکارآمدی

خودکارآمدی یعنی قضاوت‌های افراد در مورد توانایی­های خود ( بندورا[۳] ‌، ۱۹۹۷) که این باورهای افراد نسبت به توانایی هایشان روی تلاش و پشتکار آن‌ها اثر می گذارد. به عبارتی خودکارآمدی عبارتست از باور فرد، در این خصوص که توانایی انجام تکالیف را دارد یا خیر (میلن، شیرن و اوربل [۴]، ۲۰۰۰). خودکارآمدی با توجه به احساس تفکر و عمل انسان‌ها متفاوت است (بندورا، ۱۹۹۷ ).

منظور از خودکارآمدی در این پژوهش نمره ای است که هر آزمودنی از پرسشنامه خودکارآمدی شرر (GSEs)کسب می نماید.

۴-۶-۱ راهبردهای مقابله ای

راهبرد های مقابله ای، مجموعهای ازتلاش‌های شناختی و رفتاری فرد است که در جهت تعبیر و تفسیر و اصلاح یک وضعیت تنش‌زا به کار میرود و منجر به کاهش رنج ناشی از آن میشود. دامنه وسیعی از افکار و اعمالی را که افراد هنگام مواجهه با شرایط فشارزایی درونی یا بیرونی به کار می برند را مورد ارزیابی قرار میدهد. دو شیوه مقابله عمومی، مقابله مشکل مدار و مقابله هیجان مدار را برای مقابله با استرس مشخص نموده اند. مقابله مشکل مدار ، مهارتی است که بر پرداختن به خود مساله یا موقعیت تمرکز می کند و مقابله هیجان مدار معطوف به مهار ناراحتی هیجانی بوده و به عواطفی که با آن موقعیت مرتبط است می‌پردازد نه کنترل خود موقعیت (لازاروس و فولکمن،۱۹۸۴).

منظور از راهبردهای مقابله ای در این پزوهش نمره ای است که هر آز مودنی از پرسشامه راهبردهای مقابله ای لازاروس( WOCQ) کسب می نماید.

[۱] .king

[۲] .McCrae &John

[۳] .Bandura

[۴] .Milne,Sheeran&Orbell

متن کامل پایان نامه

2-2-2 شاخص هاي کيفيت زندگي

شاخص هاي کيفيت زندگي از ديدگاه مجله اطلاعات اقتصادي بين الملل:

اين مجله در سال 1999 تا 2000 دست به مطالعاتي روي شاخص هاي کيفيت زندگي زد و شاخص هاي کيفيت زندگي را در 9 دسته معرفي نمود:

1. رفاه مادي[1] با معيارهايي مانند توليد ناخالص داخلي.
2. سلامتي با شاخص هاي متعددي مانند اميد به زندگي در بدو تولد و …
3. امنيت و ثبات سياسي با شاخص هايي چون سرمايه گذاري هاي صورت گرفته با توجه به ثبات سياسي يک کشور.
4. زندگي خانوادگي با شاخص هايي مانند ميزان طلاق.
5. زندگي جمعي با شاخص هاي چون تعداد اتحاديه هاي تجاري، کليسا و …
6. محيط طبيعي و جغرافيايي با شاخص هاي چون ميزان آلودگي محيط زيست.
7. امنيت شغلي با شاخص هايي چون ميزان بيکاري.
8. آزادي سياسي با شاخص هايي چون ميزان آزادي هاي مدني.
9. عدالت جنسي با شاخص هايي چون ميزان موقعيت ها و فرصت ها در حوزه هاي مختلف براي زنان و مردان (همان).

3-2-2 مدل هاي ادراکي براي تحقيقات کيفيت زندگي

مدل ادراکي کيفيت زندگي ران[2]:

خانم ران، ابعاد کيفيت زندگي را به صورت رضايت از زندگي، مفهومي از خود، فاکتورهاي بهداشتي- عملکردي و اقتصادي اجتماعي مطرح مي کند. براساس اين نوع مدل زمينه هاي شخصي هر فرد، بهداشت، وضعيت اجتماعي، فرهنگ، محيط و سن بر کيفيت زندگي تأثير دارد. مفهوم درک شده از کيفيت زندگي، اثر متقابل بين شخص و محيط او ايجاد مي کند(کريمي وکيل به نقل ازطباطبايي،1390).

^[1]  .Matrrial wellbeing

[2] . Rohn

متن کامل پايان نامه

۴-۲-۲سنجش کیفیت زندگی

ابزارهای سنجش کیفیت زندگی متفاوت هستند، از مهم ترین و معتبرترین آن ها می توان به مصاحبه و پرسش نامه اشاره کرد. در ادامه مختصری به این ابزارها اشاره می شود.

• مصاحبه ها:

مصاحبه ها به سه دسته ساختاری، نیمه ساختاری و یا بدون ساختار تقسیم می شوند. مصاحبه نیمه ساختاری متداول ترین و با ارزش ترین مقیاس است و شاخص های ذهنی را در هم دربرمی گیرد. از دو نوع دیگر یعنی ساختاری و بدون ساختار کمتر  استفاده می شود.

• پرسش نامه ها:

پرسش نامه ها، به علت اهمیت و فراوانی کاربرد آن ها، لازم است به طور جامع مورد بحث قرار گیرند، در یک تقسیم بندی کلی پرسشنامه ها را به دو گروه پرسشنامه های عمومی و پرسش نامه های اختصاصی تقسیم می کنند:

پرسش نامه های عمومی در مواردی به کار می روند که هدف بررسی عملکرد و سلامت عمومی است که در بین گروه های مختلف طراحی و به کار می رود. در مقابل پرسشنامه های اختصاصی، ابزارهای سنجش کیفیت زندگی در گروهی از مردم با شرایط خاص می باشد (کاشی،۱۳۹۰).

بعضی از این ابزارها ضایعات فیزیکی و ناتوانی یا معلولیت افراد را اندازه گیری می کنند که بهتر است آن ها را معیار وضعیت سلامت بنامیم. چون بر روی علائم فیزیکی بیشتر تمرکز دارند. یکی از نقاط ضعف این نوع ابزارها این است که چون بیماری های مختلف ممکن است واکنش متفاوتی نسبت به سطوح مشابه ناتوانی داشته باشند کاربرد زیادی نمی توانند داشته باشند (همان).

متن کامل پایان نامه

۴-۲ صفات شخصیت

۱-۴-۲تعریف شخصیت

مفهوم شخصیت چیست و چگونه باید آن را تعریف کرد؟ تعریف مفهوم شخصیت، مانند اکثر مفاهیمی که به ویژگی های انسان مربوط می شود، کار آسانی نیست زیرا مفهومی که این کلمه در زبان عامیانه پیدا کرده است با مفهومی که در روان شناسی برای آن قائل شده اند، تفاوت زیادی دارد. در زبان عامیانه، کلمه شخصیت معانی مختلفی دارد، مثلاً، در لغت نامه دهخدا معانی زیر برای آن ذکر شده است؛ شرافت، رفعت، نجابت، بزرگواری، مرتبه و درجه. در روانشناسی اصطلاح شخصیت هیچ یک از معانی بالا را ندارد. بلکه معانی آن عبارت است از «سبک» یک فرد است، بدون آن که کوچکترین قضاوت ارزشی داشته باشیم. بنابراین باید بگویم هر فرد سبک خود یعنی شخصیت خاص خود را دارد که از او انسانی واحد و منحصر به فرد می سازد. شخصیت یعنی شیوه خا بودن. برای روشن تر شدن مفهوم شخصیت بهتر است ریشه این کلمه را در نظر بگیریم. کلمه شخصیت، ترجمه کلمه لاتین پرسونالیتی یا کلمه فرانسوی پرسونالیته است که هر دو از کلمه لاتین پرسونا مشتق شده است. پرسونا ماسکی بود که در زمان قدیم، بازیگر تئاتر به صورت خود یم زد و آن را تا آخر نمایش نگه می داشت. بنابراین مفهوم اولیه شخصیت تصویری ظاهری و اجتماعی است که براساس نقشی که فرد در جامعه بازی می کند، قرار دارد(گنجی،۱۳۸۹).

برداشت های متفاوتی از شخصیت وجود دارد و این برداشت ها به وضوح نشان می دهد که با گذشت زمان معنای شخصیت از مفهوم اولیه آن که تصویری ظاهری و اجتماعی بود، بسیار گسترده تر شده است.

گوردون آلپورت[۱] (۱۹۶۱) می گوید: شخصیت سازمان پویا و درون فرد است که از سیستم های روانی تشکیل شده است و این سیستم ها رفتار ویژه و تفکر او را معین می کنند.

گلیفورد[۲] گفته است: شخصیت یعنی الگوی منحصر به فرد از صفات.

کمپل شخصیت را چنین تعریف می کند: منش، خصوصیات و تا حدی الگوها و واکنش رفتاری قابل پیش بینی که هر فرد به صورت ناخودآگاه به عنوان سبک و شیوه زندگی از خود نشان می دهد.

دیود مک کللند[۳] (۱۹۵۱) می گوید: شخصیت رساترین و جامع ترین مفهومی است که گویای رفتار شخص در همه زمینه هاست.

^[۱] . Allport

^{[۲] .}  Gilford

^[۳]  . Mc clelland

متن کامل پایان نامه